Kiedy zgłaszać się do psychiatry?

Psychiatra jest lekarzem zajmującym się diagnozowaniem i leczeniem chorób psychicznych, a w razie potrzeby też orzekaniem niezdolności do pracy przez wystawienie zwolnień lekarskich lub zaświadczeń niezbędnych do ubiegania się o świadczenia rentowe. Zaświadczenia o stanie zdrowia psychicznego wystawiane przez lekarza psychiatrę mogą też być potrzebne w szczególnych sytuacjach, jak kierowanie do domu pomocy społecznej osoby niezdolnej do samodzielnego funkcjonowania, wszczęcie postępowania sądowego w sprawie o ubezwłasnowolnienie chorego lub ubieganie się o adopcję dziecka. Psychiatra, podobnie jak lekarz każdej innej specjalności, może kierować osoby chore psychicznie lub obserwowane w kierunku zaburzeń psychicznych, do szpitala psychiatrycznego.

W jaki sposób leczy psychiatra?

W leczeniu psychiatrzy stosują przede wszystkim leki – przeciwpsychotyczne czyli neuroleptyki, przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, nasenne, stabilizujące nastrój, prokognitywne czyli poprawiające funkcje poznawcze. Warto pamiętać, że jedynie niewielka część z tych leków może uzależniać przy ich niewłaściwym stosowaniu (leki nasenne i niektóre przeciwlękowe). Zdecydowana większość leków wpływających na stan psychiczny sprzedawana jest wyłącznie na receptę.
Nie zawsze przy zmianach stanu psychicznego konieczne jest stosowanie leków. Czasem nawet duże cierpienie jest skutkiem trudnych wydarzeń w życiu człowieka i odczuwany smutek, bezradność lub złość są naturalnymi reakcjami. Gdy osoba cierpiąca czuje, że zaistniała sytuacja lub dłużej trwające trudności przekraczają jej własne możliwości poradzenia sobie, może zgłosić się do psychoterapeuty. W procesie psychoterapii celem jest głębsze poznanie swoich potrzeb i skuteczniejsze ich realizowanie. W efekcie coraz większa łatwość radzenia sobie z trudnościami sprawia, że stopniowo poprawia się nastrój, aktywność, jakość snu i apetyt, bez konieczności zażywania leków.

Kiedy leczenie jest skuteczne?

Czas stosowania leków musi być wystarczająco długi, aby nie tylko zmniejszyć lub usunąć objawy, lecz także zmniejszyć ryzyko nawrotu dolegliwości. Często pacjenci odstawiają leki zbyt wcześnie, gdy tylko poczują się lepiej. Częstym efektem takiej decyzji jest szybki powrót objawów. Przy zaburzeniach nastroju i lękowych na ogół trzeba stosować lek przez kilka miesięcy. Przy zaburzeniach snu – jak najkrócej. W psychozach – wiele miesięcy, niekiedy lat. Nie tylko samo rozpoznanie i intensywność objawów decyduje o czasie, w jakim lek musi być zażywany. Bardzo ważne jest też, czy to pierwszy, czy kolejny epizod tej choroby, od jak dawna ona trwa, czy pacjent cierpi również na inne, somatyczne zaburzenia. Każda sytuacja musi być rozpatrzona indywidualnie w wyniku porozumienia między pacjentem i lekarzem.

Kiedy konsultacja psychiatryczna jest niezbędna?

• w każdym przypadku podjęcia lub planowania podjęcia próby samobójczej
• przy podejrzeniu psychozy (np. schizofrenia, zaburzenia urojeniowe)
• w przypadku głębokich zaburzeń nastroju takich jak epizod depresyjny lub stan do niego odwrotny czyli epizod maniakalny, gdy nastrój jest nienaturalnie podwyższony lub bardzo drażliwy, zaś chory podejmuje nierozsądne decyzje dotyczące dużych zakupów, kredytów, życia seksualnego, radykalnych zmian w życiu rodzinnym i zawodowym, gdyż nie jest wtedy zdolny do przewidzenia ich konsekwencji
• przy intensywnym lub długotrwałym lęku, który bardzo ogranicza jakość życia
• w zespołach natręctw, gdy przymus wykonywania pewnych czynności lub powtarzania myśli jest bardzo silny,
• w razie długotrwałych zaburzeń snu powodujących zmęczenie
• przy podejrzeniu zespołu otępiennego, gdy w sposób widoczny dla chorego lub jego bliskich pogarsza się jego pamięć, zdolność do koncentracji, liczenia, precyzyjnego nazywania zjawisk i przedmiotów itp.
• gdy problemy lub zmiany życiowe (utrata bliskiej osoby lub pracy, choroba) powodują, że w miarę upływu czasu osoba nimi dotknięta coraz gorzej sobie z nimi radzi.

Jak łączy się leczenie psychiatryczne z psychoterapią?

Wiele zaburzeń psychicznych z kręgu tzw. nerwic jest z powodzeniem leczona w procesie psychoterapii przez psychologów oraz psychoterapeutów. Okresowe dołączenie leków może być przydatne, gdy np. przewlekła bezsenność powoduje zmęczenie i mniejszą zdolność pacjenta do korzystania ze spotkań z psychologiem. Często też dolegliwości somatyzacyjne (biegunki, duszności, drętwienia i mrowienia różnych części ciała, uporczywe bóle bez możliwej do stwierdzenia organicznej przyczyny) powodują zbyt intensywne koncentrowanie się na tych objawach i odwracanie uwagi od istoty zaburzeń, ujawnianej w procesie psychoterapii. Przy zaburzeniach lękowych typu fobii, gdy lęk pojawia się jedynie w określonych sytuacjach, często nie jest potrzebne regularne zażywanie leku. Wtedy przydaje się krótkodziałający lek przeciwlękowy. Można go zażyć wtedy, gdy pojawi się bodziec wywołujący lęk.
Dobrze jest, jeśli dzięki zgodzie pacjenta, terapeuta i lekarz współpracują ze sobą.
Kwestie prawne związane z leczeniem osób cierpiących na zaburzenia psychiczne ujęte są w Ustawie o Ochronie Zdrowia Psychicznego z 1994 z późniejszymi zmianami.

Zaplanuj Swoją wizytę